بیماری شقاق یا فیشر یکی شایع ترین بیماری هایی است که زنان را به خصوص در دوران بارداری درگیر میکند. حداقل ۵۰ درصد افراد را برای یکبار هم که شده به این بیماری مبتلا میشوند. همچنین این عارضه هم در میان زنان و هم در میان مردان شایع است، اما به دلایل مختلف زنان بیشتر از مردان در معرض این عارضه قرار میگیرند. آمارها نشان میدهد از هر چهار نفر مبتلا به شقاق حداقل سه نفر را زنان تشکیل می دهند. در این میان زنان باردار بیشتر از سایر زنان در معرض این بیماری قرار میگیرند. در ادامه به بررسی کامل علت شقاق در زنان، علائم و روش های درمان شقاق در بارداری می پردازیم.
بیشتر بخوانید : عمل شقاق با لیزر + مزایا و مراقبت ها
بیماری شقاق در زنان چیست؟
شقاق یا فیشر زخم، ترک یا بریدگی عمیقی است که زیر عضله دریچه مقعد ایجاد میشود. زخم فیشر می تواند پوشش مخاطی مقعد را برش دهد، یا به حدی عمیق شود، که عضله مقعد را نیز به دو نیم تقسیم کند. فشار اسپاسم شدید داخل عضله مقعد مانع ترمیم زخم می گردد و در صورت عدم درمان این زخم به تدریج بزرگ تر و عمیق تر می شود.
بیشتر بخوانید : شقاق چیست؟
بیماری شقاق در زنان اغلب به دلیل یبوست مداوم، رابطه مقعدی و یا به دلیل ترشح هورمون در بارداری و زایمان ایجاد میشود. بهترین راه درمان قطعی و بدون درد یاخونریزی برای این بیماری لیزر درمانی است.
علت شقاق در زنان
علت این بیماری هم در زنان و هم در مردان و فشار و اسپاسم شدید عضله معقد است. در واقع وقتی فشار زیادی به عضله وارد میشود، تحت کشش قرار گرفته و زخمی عمیق را ایجاد می کند که برای درمان نیاز به جراحی دارد. از عوامل ایجاد این فشار و کشش می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- یبوست مداوم مزمن
- اسهال مداوم و مزمن
- بارداری و زایمان
- جابجایی اشیا سنگین
- اضافه وزن
- رابطه جنسی مقعدی
- زور زدن برای دفع مدفوع
- بی تحرکی
چرا فیشر در زنان باردار شایع تر است؟
یکی از اصلی ترین علت ایجاد شقاق در زنان بارداری است. در این دوران به سبب ترشح مقدار زیادی هورمون و همچنین بی تحرکی مادر احتمال یبوست بسیار بیشتر است. از طرفی بارداری موجب بزرگ شدن شکم و افزایش وزن می شود که همین امر می تواند فشار بسیار زیادی را به ناحیه مقعد وارد کرده و عامل ایجاد شقاق شود.
به زنان باردار توصیه میشود، در این دوران با تحرک و پیاده روی و کنترل رژیم غذایی از یبوست جلوگیری کنند. با این حال در صورت ابتلا به شقاق لازم است در این اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند.
لازم به ذکر است این بیماری خطری برای جنین نخواهد داشت اما می تواند باعث درد شدید و آزار مادر شود. همچنین اگر درمان شقاق به بعد از زایمان موکول شود، فرایند زایمان می تواند این بیماری را تشدید و علائم شما را تا چندین برابر افزایش دهد.
بیشتر بخوانید : ایا شقاق باعث سرطان میشود؟
علائم شقاق زنان
علائم این بیماری بسیار آزار دهنده و دردناک است و حتی میتواند روند زندگی عادی را با اختلال مواجه کند. از مهمترین علائم و نشانه های این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- درد شدید مقعد که میتواند در تمام طول روز احساس شود و با دفع مدفوع شدت بگیرد.
- خونریزی مقعدی مشاهده خون در مدفوع و خون شدن دستمال توالت.
- احساس سوزش و خارش شدید
- مشاهده زخم طولی و عمیق در مقعد
- التهاب و قرمزی اطراف دریچه مقعد
بیشتر بخوانید : عکس شقاق مقعدی
عوارض فیشر در زنان
بیماری شقاق به خودی خود خطرناک نبوده و بیماری جدی محسوب نمی شود، ولی با این حال باید به سرعت درمان شود زیرا که در ناحیه ای بسیار حساسی قرار گرفته و احتمال بروز عوارض خطرناک نظیر عفونت وجود دارد. همچنین در برخی از بیماران این زخم به تدریج عمیق تر شده و علائم آن نیز به همین نسبت شدیدتر می شود.
برای درمان شقاق زنان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان بررسی این بیماری منحصراً باید با متخصص جراح عمومی مشورت کنید. پزشک زنان نیز می تواند به شما در تشخیص این بیماری کمک کند اما جهت درمان و جراحی مراجعه به جراح عمومی الزامی است. زنان باردار مبتلا به شقاق نیز باید قبل از هر اقدامی به خصوص قبل از مصرف دارو حتما با پزشک خود مشورت کنند زیرا داروهای تجویزی ممکن است به جنین آسیب وارد کند.
بیشتر بخوانید : دکتر شقاق چه متخصصی است؟
درمان
درمان این بیماری ابتدا با داروی شقاق و درمان های خانگی و درمان شقاق در طب سنتی یا بوتاکس شقاق شروع می شود اما در صورت عدم نتیجه گیری در طول هفته باید جراحی انجام شود. برای جراحی شقاق نیز به روش های مختلفی وجود دارد که بهترین و موثرترین آن لیزر درمانی است. مهمترین روش های درمان فیشر به ترتیب اولویت عبارتند از؛
لیزر
درمان شقاق با لیزر بهترین روش اثربخش برای درمان سرپایی و بدون درد و خونریزی این بیماری است. در این روش با تابش اشعه لیزر زخم شقاق ترمیم می شود. با انجام لیزر زمان صرفه جویی در زمان و هزینه می توانید تنها در یک جلسه سرپایی بیماری شقاق را درمان کنید.
در ضمن لیزر برای درمان شقاق در بارداری نیز توصیه می شود. زیرا زیانی برای جنین نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید : هزینه درمان شقاق با لیزر چقدره؟
درمان خانگی شقاق در بارداری
همانطور که اشاره کردیم روش های خانگی خط اول درمان این بیماری هستند. ولی اگر با انجام این درمان ها علائم برطرف نشود، مراجعه به پزشک و انجام جراحی الزامی است.
از مداومت در درمان های خانگی بیش از دو هفته به شدت پرهیز کنید زیرا هر چقدر درمان شقاق با تاخیر انجام شود. درمان آن پیچیده تر و مدت زمان بهبودی نیز به همین نسبت افزایش خواهد یافت از نظر روش های خانگی درمان شقاق می توانیم به این موارد اشاره کنیم.
- مصرفی فیبر بیشتر می تواند با افزایش حجم مدفوع از یبوست جلوگیری و به درمان شقاق کمک کند.(برای شقاق چه بخوریم)
- نوشیدن ۸ لیوان آب به بیماران توصیه می شود این کار ضمن نرم کردن مدفوع میتواند از یبوست جلوگیری کند.
- ورزش و تحرک؛حداقل ۳۰ دقیقه ورزش سبک مثل پیادهروی در طول روز برای همه بیماران الزامیست.
- نشستن در آب گرم میتواند با افزایش گردش خون در این ناحیه به ترمیم سریعتر زخم شقاق کمک کند.
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش درد موثر است.
- مصرف پماد لیدوکائین برای شقاق، آنتی فیشر هیدروکورتیزون و رکتول ام جی و نیتروگلیسیرین می توانند در کاهش علائم موثر باشند. زنان باردار باید قبل از مصرف هر یک از این پماد ها با پزشک مشورت کنند.
بیشتر بخوانید : درمان خانگی شقاق
سوالات متداول
آیا شقاق مقعد باعث درد واژن می شود؟
شقاق پارگی در پوشش مخاطی است. مانند بیماری هموروئیدی خارجی، شقاق مقعدی می تواند با تغییر در عادات روده همراه باشد. به طور معمول، شقاق با درد و خونریزی همراه است. بیشتر اوقات، درد سمت استخوان دنبالچه احساس میشود، اما می تواند در جلو، به سمت کیسه بیضه/واژن نیز احساس شود.
آیا شقاق بر بارداری تاثیر می گذارد؟
جنین تحت تأثیر شقاق مقعدی قرار نمی گیرد . خونریزی مقعدی نیز نمیتواند مشکل برای بارداری ایجاد کند. با این حال باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
چرا بعد از زایمان شقاق ایجاد می شود؟
شقاق مقعدی وضعیتی است که با یک ترک کوچک در پوست در پوشش مقعد مشخص می شود که باعث خونریزی و درد شدید در حین و بعد از اجابت مزاج می شود. این وضعیت به دلیل آسیب رساندن به حرکات روده یا هنگام زایمان یا به دلیل یبوست رخ می دهد.
سلام. من سه ماهه باردار هستم و شقاق دارم. تصمیم دارم بعد از زایمان لیزر کنم. النا میخواستم بدونم آیا ممکن هست شقاق به جنین آسیب بزنه و یا باعث زایمان زودرس بشه؟ امکان زایمان طبیعی هست؟
سلام. خیر شقاق اختلالی در بارداری و زایمان ایجاد نمیکند. اما توصیه میکنم با وجو.د شقاق طبیعی زایمان نکنید زیرا شرایط بیماری را تشدید میکند. میتونید قبل از زایمان برای درمان شقاق با لیزر اقدام کنید. لیزر بر خلاف جراحی زیانی برای جنین ندارد.
سلام. من17 سالمه و گاهی اقات بعد از دفع دچار خونریزی میشم. آیا شقاق دارم؟
امکانش هست برای تشخیص قطعی حضورا تشریف بیارید.
سلام. جناب دکتر من خانم 24 ساله هستم. آیا امکان داره رابطه مقعدی باعث ایجاد شقاق شده باشه؟
سلام. بله یکی از علت های این بیماری رابطه مقعدی هست. پیشنهاد میکنم برای اطلاعات بیشتر صفحه عوارض رابطه مقعدی را مطالعه کنید.