علت درد مقعدی بعد از دفع مدفوع چیست؟ + درمان فوری

در این صفحه قصد داریم به بررسی علت درد مقعد هنگام مدفوع و نحوه درمان هریک از این بیماریها بپردازیم:

احساس درد مقعدی هنگام دفع مدفوع یا بعد از آن مشکل عادی نیست و اگر مکرراً تکرار میشود، باید مورد بررسی های دقیق پزشکی قرار گیرد. زیرا درد هنگام دفع مدفوع یک نشانه مهم از بیماریهای مقعدی است. خوشبختانه این درد معمولاً توسط بیماریهای خوش خیم و قابل درمان ایجاد میشود. بنابراین در صورت تجربه چنین علائمی سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از تشدید بیماری جلوگیری شود.

علت درد مقعدی هنگام دفع

درد هنگام مدفوع مشکل بسیار رایجی است که اغلب موارد در اثر عواملی مثل رژیم غذایی غلط، یبوست و کم تحرکی ایجاد میشود. اگر این درد بیشتر از 2 روز ادامه داشت، باید برای بررسی علت این شرایط با پزشک مشورت کنید. مهمترین علل شایع برای درد مقعدی بعد از دفع شامل موارد زیر است:

یبوست

هنگامی که غذا با سرعت کافی در دستگاه گوارش شما حرکت نکند، روده بزرگ آب زیادی را جذب می کند و این باعث می شود مدفوع سفت و خشک شود، بنابراین دفع مدفوع باعث درد می شود.

عوامل بسیاری در ایجاد یبوست نقش دارند، از علت های یبوست می توانیم به این موارد اشاره کنیم :

•  مصرف برخی داروها 
• مصرف غذاهای فاقد فیبر 
• عدم تحرک بدنی و ورزش نکردن
•  تغییرات عادات غذایی یا شیوه زندگی مثل مسافرت
•  بارداری

با مصرف غذاهای غنی از فیبر، نوشیدن آب و ورزش می توان یبوست را درمان کرد. اگر یبوست با رعایت این نکات درمان نشد، لازم است پزشک در مورد درمان آن مشورت کنید در غیر این صورت یبوست مداوم می تواند عوارض جدی تری از جمله بواسیر را به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید : درمان یبوست+ با روش های فوری و خانگی

 بواسیر یا هموروئید

بواسیر یا همان هموروئید شایع ترین بیماری مقعدی است که از هر 4 نفر 3 نفر به آن مبتلا میشوند. وقتی فشار زیادی را به مقعد وارد میکنید، دیواره رگ های مقعدی متورم می شوند و شبیه به زائده های گوشتی از مقعد بیرون می زنند، این بیماری بواسیر نام دارد.

بواسیر در انتهای رکتوم یا روده بزرگ و تقریبا در نزدیکی خروجی مقعد ایجاد میشود. بیماران مبتلا به بواسیر هنگام دفع مدفوع درد شدیدی را احساس می کنند. زیرا مدفوع هنگام خروج به بواسیر فشار وارد می کند و باعث درد میشود.

علت این بیماری معمولاً یکی از موارد زیر است:

• وارد کردن فشار به مقعد حین دفع
• یبوست 
• بارداری
• اضافه وزن
• زایمان
• رابطه جنسی مقعدی 

 از علائم این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• خونریزی در حین اجابت مزاج یا مشاهده مقدار کمی خون قرمز روشن بر روی دستمال توالت 
• خارش یا سوزش در اطراف مقعد
• درد یا ناراحتی
• تورم در اطراف مقعد
• توده ای در نزدیک مقعد، که ممکن است حساس یا دردناک باشد.

برای درمان بواسیر باید از متخصص جراح عمومی کمک بگیرید. بواسیر ها با درمان خانگی مثل مصرف فیبر درمان نمی شوند اما می توان با رعایت رژیم غذایی، ورزش و پماد ها علائم بیماری را کنترل کرد. برای درمان قطعی باید بواسیر با روشهای جراحی برداشته شود.

بیشتر بخوانید : بواسیر چیست؟

شقاق مقعدی

شقاق یکی از مهمترین علتهای علت درد مقعدی هنگام مدفوع است. شقاق زخم، ترک یا بریدگی عمیقی است که در عضله ی مقعد ایجاد میشود. مقعد ناحیه ای مملو از اعصاب است، پس خیلی طبیعی است که زخم شدن آن درد بسیار شدیدی را ایجاد کند. 

دفع مدفوع می تواند به این زخم فشار وارد کرده و باعث درد شود.

از مهمترین علت های شقاق می توانیم به این موارد اشاره کنیم :

• خروج مدفوع حجیم و سخت
•  اسپاسم ماهیچه های اطراف مقعد
• یبوست و اسهال مزمن
• بارداری
• زایمان
• رابطه جنسی مقعدی

برای کاهش درد می توانید با مصرف فیبر و نوشیدن مایعات بیماری را کنترل کنید. این موارد باعث میشود، مدفوع راحت تر دفع شود و درد کاهش پیدا کند. اما معمولاً با این درمان های خانگی شقاق درمان نمیشود. اگر علائم در طی چند هفته برطرف نشد، لازم است برای درمان شقاق با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید : علائم شقاق چیست؟روشهای تشخیص و عوارض

بیماری التهابی روده

کولیت اولسراتیو یک نوع بیماری التهابی روده (IBD) است که باعث تورم، درد و زخم در روده بزرگ و راست روده می شود که دفع مدفوع را دردناک می کند. نوع دیگری از IBD، بیماری کرون نام دارد و علائم مشابهی با کولیت اولسراتیو دارد.

علت دقیق این بیماری مشخص نیست.

از دیگر علائم بیماری التهابی روده می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

•  گرفتگی معده 
• اسهال خونی
• نیاز مداوم به دفع مدفوع

کولیت اولسروز از بیماری مزمن است که درمان قطعی ندارد. اما داروهایی وجود دارند که با مصرف آنها می توان علائم بیماری التهابی روده را کنترل کرد. برخی از این دارو ها سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند.

 بیشتر بخوانید : التهاب روده خطرناک است! آن را جدی بگیرید.

بیماری های پوست

در برخی موارد مشکلات پوستی طولانی مدت مانند اگزما، پسوریازیس و زگیل تناسلی و تبخال تناسلی می‌توانند علت درد مقعد بعد از مدفوع باشند.

 این بیماری ها علاوه بر درد قبل، بعد و هنگام مدفوع، می توانند باعث خارش و خونریزی ناحیه مقعد شوند. اگر فکر میکنید، علت درد شما بیماریهای پوستی است، هرچه زود تر در مورد درمان آن با پزشک مشورت نمایید.

بیشتر بخوانید : علت و درمان گوشت اضافه مقعدی چیست

عفونت ها

برخی از عفونت ها می توانند باعث درد مقعد قبل، حین یا بعد از دفع مدفوع شوند. این عفونت ها عبارتند از:

• آبسه مقعدی : آبسه تجمع عفونت در زیر پوست اطراف مقعد است که ممکن است با درد ، قرمزی یا تورم در اطراف مقعد همراه باشد.
• عفونت های مقاربتی (STIs): عفونت هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، تبخال و سفلیس از بیماریهای مقاربتی هستند و در طول رابطه جنسی منتقل میشود. این بیماری ها ممکن است با درد مقعد، خونریزی، ترشحات با خارش همراه باشند.
• عفونت قارچی مقعد : رشد عفونت قارچی در ناحیه مقعدی و اطراف آن می تواند باعث درد هنگام دفع مدفوع شود. 
• میزان درد می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

اگر فکر می کنید عفونت دارید باید به پزشک مراجعه کنید. معمولاً عفونت ها با مصرف داروهای خوراکی یا موضعی برطرف میشوند. عفونت آبسه در صورت عمیق بودن نیاز به جراحی دارد. 

اندومتریوز

اندومتریوز به رشد بافت خوش خیم در داخل رحم گفته میشود. ممکن است این بافت به سایر اندام های لگن گسترش یابد. این بافت همانند دوره ماهانه باعث خونریزی میشود. از دیگر علائم این بیماری می توانیم به تورم، التهاب و درد مزمن و همچنین احساس درد قبل؛ بعد و هنگام دفع مدفوع اشاره کنیم.

 این بیماری معمولاً توسط هورمون درمانی و در برخی موارد با جراحی درمان میشود.

در صورت بروز هر یک از موارد زیر باید به پزشک خود مراجعه کنید:

• درد طی چند روز در طول چرخه قاعدگی
• درد قاعدگی که بسیار شدید است.
• دردی که باعث می شود از رابطه جنسی اجتناب کنید.

سرطان مقعد

به ندرت علت درد مقعد بعد از مدفوع، سرطان مقعد است. سرطان مقعد به رشد بدخیم سلول ها در مقعد گفته میشود. وجود توده ی سرطانی در رکتوم باعث میشود, عبور مدفوع از مجرای مقعد همراه با درد باشد.

خونریزی اغلب اولین نشانه این بیماری است. سایر علائم این بیماری خارش مقعد، ترشحات و باریک شدن مدفوع است. اگر درد یا خونریزی برطرف نشد، یا اگر درد بعد از چند روز تشدید شد، به پزشک خود مراجعه کنید. 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت تجربه هر یک موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

• درد یا خونریزی که یک هفته یا بیشتر طول بکشد
• تب یا خستگی غیرعادی
• خونریزی یا ترشح غیر معمول هنگام مدفوع
• درد یا علائم دیگر پس از رابطه جنسی، به خصوص با یک شریک جدید
• درد و گرفتگی شدید شکم یا کمر
• لمس توده در نزدیکی مقعد

درمان درد مقعدی هنگام مدفوع

برای درمان قطعی درد بعد از دفع این شرایط باید متناسب با علت درد درمان مناسب را انجام دهید، اما چند روش وجود دارد که می تواند به شما در کاهش سریع و فوری درد قبل از مراجعه به پزشک کمک نمای. این راهکارها عبارتند از :

• نشستن در آب گرم : گرما می تواند به کاهش فوری درد مقعد کمک نماید. برای این منظور بلافاصله بعد از دفع یک لگن را از آب گرم پرکنید و برای 20 الی 30 دقیقه در آن بنشینید. گرمای آب باید به حدی باشد که پوست نسوزد، برای تاثیرگذاری بیشتر، می توانید به آب حمام نمک اپسوم اضافه کنید.
• کمپرس یخ : سرما می تواند به کاهش فوری درد کمک ویژه ای نماید. برای این درمان چند قطعه یخ را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و این کیسه را درون پارچه ای بپیچید و برای چند دقیقه روی مقعد قرار دهید. از تماس مستقیم یخ ها با پوست مقعد پرهیز کنید.
• فیبر بخورید : شایع ترین علت درد هنگام دفع یبوست است. با مصرف فیبر بیشتر میتوانید از یبوست جلوگیری و در واقع از درد جلوگیری کنید. فیبر در انواع میوه ها، سبزیجات و غلات وجود دارد. هر فرد باید به طور متوسط 30 الی 35 گرم فیبر در طول روز دریافت نماید.
• نوشیدن آب : آب و مایعات با نرم کردن مدفوع میتوانند به عبور راحت تر آن از مقعد کمک کرده و از درد جلوگیری کند. هر فرد باید به طور متوسط 8 الی 10 الی لیوان در طول روز بنوشد.
• پماد ها : مصرف برخی پماد ها می تواند به درمان درد هنگام دفع کمک کند. از مهمترین این پماد ها می توانیم به پماد لیدوکائین اشاره کنیم.
• روغن های طبیعی : یکی از راهکار درمان درد، چرب کردن مقعد با روغن های طبیعی مثل روغن نارگیل و زیتون است. این کار به عبور راحت تر مدفوع از رکتوم کمک ویژه ای می نماید.

پیشگیری

جهت پیشگیری از درد مقعدی بعد از دفع رعایت نکات زیر الزامی است:

• مصرف فیبر برای پیشگیری از یبوست
• پرهیز از زور زدن در توالت
• پرهیز از تاخیر در دفع مدفوع ( اینکار باعث تشدید یبوست میشود.)
• رعایت بهداشت مقعد
• رعایت بهداشت جنسی و استفاده از وسایل پیشگیری از بیماری های مقاربتی
• استفاده از لباسهای گشادتر که با الیاف طبیعی ساخته شده است.
• استفاده از دستمال توالت نرم
• تحرک و حداقل 30 دقیقه پیاده روی در روز
• پرهیز از رابطه جنسی مقعدی

منبع : webmd.com