علت واریس در بارداری چیست؟ و درمان آن

بارداری یکی از شیرین ترین دوران در زندگی یک زن است. اما بیماری واریس می تواند این شیرینی را به تلخی تبدیل کند. 

در این دوران به علت تغییراتی که در وزن و سبک زندگی یک زن مثل رژیم غذایی او ایجاد میشود، خطر بیماری مثل واریس تا چند برابر افزایش پیدا می کند. در ادامه علت و علائم این بیماری و نحوه درمان آن را مطالعه کنید.

درمان واریس با لیزر بهترین روش درمان این بیماری در دوران حساس بارداری است که سرپایی، بدون درد و در کمتر از نیم ساعت این بیماری را درمان می کند.

بیشتر بخوانید : لیزر واریس پا، صورت، رگ و عروق- هزینه و مراقبت ها

بیماری واریس یا رگ های واریسی چیست؟

بیماری واریس در اثر آسیب دیدن سیاهرگ ها ایجاد میشود. وقتی دریچه یکی سیاهرگ ها با مشکل مواجه میشود، به جای اینکه خون به قلب منتقل شود، در رگ ها جمع میشود و باعث متورم شدن یا گشاد شدن دیواره این رگ میشود. 

با تعریف ساده تری می توان گفت: به متورم شدن (بزرگ شدن) یا پیچ خوردگی رگ ها واریس گفته میشود. این بیماری به صورت رگ های بنفش تیره یا آبی رنگ مشاهده میشود. بیشتر زنان در سه ماه آخر بارداری علائم این بیماری را تجربه می کنند.

انواع واریس در بارداری

واریس انواع مختلفی دارد، زیرا می تواند در رگ های مختلفی در بدن ایجاد شود. انواع واریس در بارداری به این شرح است:

واریس مقعدی یا هموروئید 

این نوع واریس در واقع متورم شدن یا گشاد شدن، شبکه ای از سیاهرگ ها در مقعد است. بواسیر میتواند داخل مقعد (هموروئید داخلی) و یا خارج از آن بر روی عضله مقعدی (هموروئید خارجی) ایجاد شود.

این بیماری وقتی تشدید می شود، زائده هایی به شکل گوشت اضافه از مقعد خارج می شوند. درد، خونریزی، خارش و سوزش مقعد از دیگر علائم این عارضه به شمار می روند. این بیماری شایع ترین نوع واریس است و به نام بیماری بواسیر یا هموروئید شناخته میشود.

بیشتر بخوانید : علت بواسیر (هموروئید) بعد از زایمان طبیعی چیست؟

واریس واژن 

یکی از شایع ترین انواع واریس است که مهمترین علت ایجاد آن بارداری است. این نوع واریس بر روی ناحیه بیرونی دستگاه تناسلی زنان ایجاد میشود و علت آن اعمال فشار به رگ های واژن در اثر افزایش وزن رحم در بارداری است.

این بیماری بیشتر در سه ماهه دوم بارداری و در حدود 10% از زنان باردار مشاهده می شود. این واریس معمولاً بعد از زایمان برطرف میشود اما در مواردی هم بعد از یک سال از بارداری و یا حتی بیشتر همچنان وجود دارد. از علائم این نوع واریس می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• احساس درد شدید در واژن
• متورم شدن اطراف واژن
• مشاهده رگ های متورم و سیاهرگ رنگ در اطراف ناحیه واژینال

واریس پا 

اگر رگ های پا مثل ساق پا و ران و … متورم شوند، واریس پا شکل گرفته است. افزایش وزن بدن در اثر بارداری می تواند فشار زیادی را به این رگ ها وارد کند. از طرفی ایستادن به مدت طولانی نیز یکی از مهمترین عوامل ایجاد این بیماری به شمار می رود. 

از علائم این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• درد
•  تورم پا
•  تغییر رنگ پوست 
• مشاهده رگ های متورم شده عنکبوتی شکل و سیاه رنگ یا کبود
• احساس گزگز و سوزش

علائم واریس پا در اواخر روز و زمانی که مدت طولانی از روز را نشسته اید، تشدید میشود.

علت واریس در بارداری

با توجه به اینکه بارداری شرایط جسمی و سبک زندگی فرد را متحول می کند، می تواند زمینه را برای ایجاد این بیماری فراهم کند. مهمترین علت های واریس در بارداری عبارتند از :

• افزایش حجم خون در رگ ها و کاهش گردش خون در رگ های پایین تنه
• ترشح حجم زیادی از هورمون های زنانه در بدن برای رشد جنین، این هورمون ها استحکام دیواره سیاهرگ ها را کاهش می دهد.
• افزایش وزن، وزن بدن به خصوص در ناحیه شکم، فشار بسیار زیادی را به سیاهرگ ها وارد می کند و باعث تورم آنها خواهد شد.

بارداری های پیاپی و سابقه ابتلا به این بیماری در گذشته، می تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.

عوارض

واریس در بارداری ظاهری نازیبا ایجاد می کند. این شرایط می تواند باعث درد و خارش شود. اما مشکلی برای بارداری و زایمان ایجاد نمی کند. متورم شدن رگ های واژن یا همان واریس واژن تاثیری در زایمان طبیعی ندارد، و خطری ایجاد نمی کند. در ضمن معمولاً این بیماری پس از زایمان برطرف میشود.

اما واریس می تواند باعث آزار مادر باردار شده و در موارد شدیدتر باعث ایجاد لخته خون و یا زخم شود. در صورت بروز این چنین علائمی باید هر چه سریع تر با پزشک مشورت نمایید.

 احتمال ایجاد لخته خونی بسیار کم است اما اگر این مشکل در محل واریس ایجاد شود، احتمالاً به رقیق سازی خون با دارو نیاز است.  اگر لخته خون را بدون درمان رها کنید، ممکن است در بدن حرکت کرده و به ریه ها و سایر اعضای بدن برسد، این شرایط خطرناک بوده و حتی ممکن است باعث مرگ شود. بنابراین در صورت بروز هر یک علائم این بیماری با پزشک یا متخصص واریس مراجعه کنید.

تشخیص

تشخیص این بیماری شاید برای افرادی که اطلاعات کافی در این مورد ندارند، مشکل باشد. پس لازم است برای معاینه با پزشک مشورت نمایید. 

تشخیص واریس هم شامل معاینه موضع درد می شود. یعنی ممکن است پزشک برای شناسایی علائم بیماری پاها، واژن و مقعد را مورد بررسی قرار دهد.

درمان واریس بارداری

برای واریس در بارداری و یا درمان این بیماری بعد از زایمان، لازم است از درمان های پزشکی کمک بگیرید.

گزینه های بسیاری برای درمان وجود دارد. انتخاب روش درمان بستگی به عوامل مختلفی دارد. به طور مثال اینکه واریس در کدام بخش بدن واقع شده و چقدر پیشرفت کرده و چه علائمی دارد؟ و یا شما در چه مرحله ای از بارداری قرار دارید. می تواند در تعیین روش درمان اثرگذار باشد. برخی از این گزینه های درمان عبارتند از :

• لیزر واریس : بهترین روش سریع و قطعی برای درمان واریس های بارداری لیزر درمانی است که خانم های باردار می توانند به صورت سرپایی و در کمتر ازنیم ساعت آن را انجام دهند. با لیزر می توان واریس های مقعد (بواسیر)، واژن و پا و … بدون هیچ نوع عوارضی درمان کرد.

• طب سوزنی : یکی از بهترین روش های درمانی است. طب سوزنی می تواند گردش خون در رگ های پا و واژینال را افزایش دهد و در بهبود درد و قدرت عروق موثر است.
• درمانی کایروپراکتیک : این درمان یکی از روش های پزشکی جایگزین است که شامل مراقبت های از اعصاب، ماهیچه ها و استخوان ها است. این درمان می تواند فشار وارد شده از سوی رحم در حال رشد به لگن را کنترل کند.
• اسکلروتراپی : این روش سرپایی شامل تزریق یک دارو به رگ متورم شده است که می تواند به تسکین سریع علائم کمک کند.
• آمبولیزاسیون رگ ها : در این روش غیر جراحی یک جسم تحت عنوان رگ بند وارد دستگاه خون رسانی بدن میشود تا رگ مورد نظر را مسدود کند. این روش در پیشگیری و بند آوردن خونریزی بسیار موثر است.

نکات زیر درمان این بیماری نیستد اما رعایت آنها می تواند به سریع تر شدن فرآیند درمان کمک کند:

• جوراب واریس : این جوراب ها با تحت فشار قرار دادن رگ ها از تجمع خون در آنها ها جلوگیری می کند. ساپورت هایی مخصوص نیز وجود دارند که برای درمان واریس واژن به کار می روند.
• از ایستادن و نشستن به مدت طولانی پرهیز کنید.
• پاهای خود را در ارتفاع قرار دهید.
• استفاده از کمپرس سرد می تواند در کاهش درد موثر باشد.
• سعی کنید تا جای ممکن؛ اضافه وزن خود را کنترل کنید.
• بهتر است هنگام خوابیدن یک بالش زیر پای خود قرار دهید، تا خون به راحتی در رگ ها گردش داشته باشد.
• می تواند برای تسکین درد، برای چند دقیقه در آب گرم بنشینید.
• در صورت ابتلا به بواسیر، لازم است برای کنترل یبوست فیبر بیشتری مصرف کنید.
• داروی واریس : هرگز بدون مشورت با پزشک از پماد ها و داروها استفاده نکنید. برخی از این دارو ها برای جنین مضر است. به طور مثال  کرم کورتیکواستروئید موضعی می تواند در بهبود خارش موثر باشد اما مصرف آن بدون مشورت با پزشک توصیه نمیشود.
• دریافت ویتامین C به میزان کافی می تواند استحکام دیواره عروق موثر باشد.
• هنگام نشستن پاها خود را روی هم قرار ندهید.
• پوشیدن لباس های تنگ در اطراف ناحیه کمری، پاها و ران ها می تواند وضعیت را تشدید کند.
• تحرک داشته باشد و ورزش های سبک مثل پیاده روی انجام دهید، با ورزش میتوان سرعت گردش خون در بدن را افزایش داد.