بیماری کرون چیست و چه نشانه هایی دارد؟

بیماری کرون یکی از انواع بیماری های التهاب روده (IBD) است که باعث عفونت و التهاب دستگاه گوارش می شود. التهاب ناشی از این بیماری می تواند بخش های مختلفی از دستگاه را تحت تاثیر قرار دهد. تاثیرات این بیماری ممکن است به لایه های زیرین نفوذ کند، در این صورت عوارض تهدید کننده زندگی ناشی از این بیماری ظاهر میشود. با این حال تعداد زیادی از افراد به این بیماری مبتلا هستند و با آن زندگی میکنند.

علائم کرون روده

بیماری کرون روده شامل دوره های شدت گیری بیماری و نیز فروکش کردن علائم است. علائم بیماری بسته به موضع درگیر متفاوت است. در برخی از افراد تنها آخرین قسمت روده کوچک ملتهب می شود و در برخی دیگر بیماری، روده بزرگ را درگیر می کند.

معمول ترین موضع برای درگیری این بیماری انتهای روده کوچک و روده بزرگ است. علائم و نشانه های بیماری کرون می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این علائم با پیشرفت بیماری شدت می یابند. هنگامی که این بیماری فعال است، علائم و نشانه هایی ایجاد میشوند، به این شرح:

• اسهال و استفراغ
• تب
• خستگی و درد عضلات
• زخم مقعد
• درد و گرفتگی شکم و معده
• خون در مدفوع
• زخم های دهان
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• بیماری فیستول
• التهاب پوست، چشم و مفاصل
• التهاب مجاری کبد یا صفرا
•  تاخیر در رشد جسمی و جنسی کودکان
• گوشت اضافه مقعد

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت تغییر مداوم در عادات روده خود یا در صورت وجود هر یک از علائم بیماری کرون، به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز علائم زیر سریعاً مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید.

• درد شکم
• خون در مدفوع
• اسهال مزمن که به داروهای بدون نسخه (OTC) پاسخ نمی دهند.
• تب طولانی مدت
• کاهش وزن

علت کرون روده چیست؟

علت دقیق بیماری کرون مشخص نیست. تا قبل از این پزشکان بیماری را مربوط به رژیم غذایی و استرس می دانستند. اما به تازگی کشف شده این عوامل تنها باعث تشدید کننده بیماری شده و نمی توانند علت آن باشند. فاکتورهای دیگری در ایجاد این بیماری نقش دارند، که از جمله آنها می توانیم به این موارد اشاره کنیم.

• سیستم ایمنی : یک باور قوی وجود دارد که میگوید عامل این بیماری سیستم ایمنی ضعیف است. در واقع با ورود یک ویروس یا باکتری به بدن سیستم ایمنی واکنش نشان داده و یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی باعث میشود، سیستم ایمنی بدن نیز به سلول های دستگاه گوارش حمله کند.
• وراثت : این بیماری در افرادی که اعضای خانواده آنها با این بیماری مبتلا بوده اند، شایع تر است، بنابراین ژن ها ممکن است در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد.

چه افرادی در معرض خطر هستند؟

شرایط زیر می تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد:

• سن : این بیماری می تواند در هر سنی بروز کند. اما در میان قشر جوان شایع تر است. آمار ها نشان داده بیشتر مبتلایان به کرون کمتر از 30 سال سن داشته اند.
• نژاد : اگرچه کرون در همه نژاد ها مشاهده شده اما تعداد سفید پوستان مبتلا به این بیماری بیشتر بوده است.
• سابقه خانوادگی : سابقه خانوادگی به شدت احتمال خطر این بیماری را افزایش می دهد. بگونه ای که از هر 5 نفر مبتلا 1 نفر قبلا در خانواده خود سابقه ابتلا به چنین بیماری را داشته است.
• سیگار کشیدن : استعمال سیگار یکی از مهمترین عواملی است که خطر این بیماری را افزایش میدهد.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی : داروهایی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک سدیم باعث ایجاد بیماری کرون نمی شوند، اما می توانند باعث التهاب روده شده و بیماری کرون را تشدید کنند.
• محل زندگی : عوامل محیطی، رژیم غذایی پرچرب یا غذاهای فرآوری شده، ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.

عوارض بیماری کرون روده چیست؟

بیماری کرون را باید جدی گرفت، و سریعاً درمان کرد. در غیر این صورت بیماری می تواند پیشرفت کرده و عوارض خطرناکی را در پی داشته باشد. برخی از عوارض کرون به این شرح است:

• انسداد روده : در طولانی مدت بیماری کرون بر ضخامت دیواره روده تأثیر می گذارد. ممکن است بخش هایی از روده زخم و باریک شود، بنابراین روده مسدوده شده و برای درمان نیاز به عمل جراحی است.
• زخم : اگر التهاب روده برای مدت طولانی برطرف نشود. ممکن است زخم هایی در نقاط مختلفی از دستگاه گوارش از جمله دهان و مقعد، و در ناحیه تناسلی (پرینه) ایجاد شوند.
• فیستول : اگر عفونت شدید باشد، از دیواره روده گسترش یافته و تا سطح پوست امتداد می یابد. این اتفاق ممکن است باعث ایجاد یک مسیر غیر طبیعی یا همان فیستول گردد. راه درمان فیستول با لیزر است.
• شقاق مقعد : شقاق یک بریدگی عمیق در مقعد است. این زخم به شدت دردناک و ملتهب بوده و در صورتی که عفونت کند، اطراف زخم قرمز شده و خارش دارد.
• سوء تغذیه : علائم بیماری مثل اسهال، درد و گرفتگی شکم میتواند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند. کمبود آهن و ویتامین B12 می تواند باعث سوء تغذیه شود.
•  سرطان روده بزرگ : ابتلا به این بیماری بر روده بزرگ تأثیر گذاشته و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.

از دیگر مشکلاتی که ممکن است ناشی از این بیماری ایجاد شود، می توانیم به کم خونی، اختلالات پوستی، پوکی استخوان، آرتروز و بیماری کیسه صفرا یا بیماری کبد اشاره کنیم.

تشخیص

هیچ روش اختصاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. بنابراین باید با رد احتمال سایر بیماری ها این عارضه را تشخیص داد. ممکن است پزشک از ترکیبی از آزمایشات برای تأیید و تشخیص بیماری کرون استفاده کند. این آزمایشات عبارتند از :

• آزمایش کم خونی یا عفونت : پزشک این آزمایش را برای بررسی کم خونی و وضعیتی گلبولهای قرمز و همچنین بررسی علائم عفونت توصیه می کند.
• آزمایش مدفوع : این آزمایش جهت بررسی وجود خون در مدفوع انجام میشود.

• کولونوسکوپی : این آزمایش مشاهده کولون با استفاده از لوله ای باریک و طویل است. در طول این آزمایش  پزشک داخل روده را مشاهده کرده و التهابات احتمالی را تشخیص میدهد. همچنین ممکن است از این آزمایش برای نمونه برداری نیز استفاده شود.
• تصویربرداری : تصویربرداری از روده می تواند به پزشک جهت تشخیص التهابات روده کمک کند.

درمان کرون

در حال حاضر هیچ راه درمان قطعی برای بیماری کرون وجود ندارد. تنها راهکار کمک به کنترل علائم بیماری از طریق دارو به خصوص در زمان فعال شدن بیماری است. راهکار های زیر می تواند به بهبود بیماری کمک کند.

داروهای ضد التهاب

مصرف داروهای ضد التهاب اولین قدم برای درمان بیماری التهابی روده است. کورتیکواستروئیدها، آمینوسالیسیلات خوراکی، و … از این دست از داروها به شمار می رود. کار این داروها کاهش التهاب دستگاه گوارش است.

سرکوبگرهای سیستم ایمنی

این دست از داروها سیستم ایمنی بدن را هدف قرار میدهند، تا از این طریق التهاب را کاهش دهند. داروهایی مثل آزاتیوپرین، مرکاپتوپورین، متوترکسات و … از این دست از داروها هستند. زمان مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشید تا عوارض جانبی احتمالی در شما مورد بررسی قرار گیرد.

سایر داروها

علاوه بر کنترل التهاب، مصرف سایر داروها ممکن است به تسکین علائم و نشانه های شما کمک کنند، اما همیشه قبل از مصرف این داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. بسته به شدت بیماری کرون، پزشک ممکن است یک یا چند مورد زیر را توصیه کند:

• آنتی بیوتیک ها : آنتی بیوتیک ها می توانند میزان عفونت را کاهش دهند و به درمان فیستول و آبسه کمک کنند. به علاوه آنتی بیوتیک ها در کاهش باکتری های مضر روده نیز مفید هستند. سیپروفلوکساسین و مترونیدازول از این دست از داروها به شمار می روند.
• ضد اسهال: مصرف مکمل فیبر میتواند به درمان اسهال کمک کند. داروی لوپرامید نیز یکی از داروهاست.
• مسکن ها : مصرف مسکن ها میتواند درد خفیف را کاهش دهد. داروهای تسکین دهنده درد شامل ایبوپروفن ، ناپروکسن سدیم است.
• مکمل های آهن : اگر دچار خونریزی مزمن روده هستید، ممکن است دچار کم خونی یا فقر آهن شوید که در این صورت مصرف مکمل های آهن توصیه می شود.
• ویتامین B12 : بیماری کرون موجب کمبود ویتامین B12 میشود. ویتامین B12 برای جلوگیری از کم خونی، رشد طبیعی مو و بهبود عملکرد اعصاب ضروری است.
• مکمل های کلسیم و ویتامین D : بیماری کرون و مصرف داروهایی نظیر استروئیدها که در درمان آن به کار میرود؛ می توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، بنابراین ممکن است نیاز به مصرف مکمل کلسیم غنی شده با ویتامین D داشته باشید.

عمل جراحی

در صورتی که تغییر رژیم و شیوه زندگی، دارو درمانی یا سایر روش های درمانی علائم و نشانه های بیماری را برطرف نکنند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. تقریبا نیمی از مبتلایان به بیماری کرون حداقل برای یک مرتبه به عمل جراحی نیاز دارند. با این حال،حتی جراحی هم نمیتواند بیماری کرون را برای همیشه درمان کند.

در حین عمل، جراح قسمت آسیب دیده دستگاه گوارش را خارج می کند. همچنین ممکن است عمل جراحی به منظور درمان فیستول و یا تخلیه آبسه انجام شود.

فواید جراحی بیماری کرون معمولاً موقتی است، زیرا که بیماری مجدداً عود می کند. بهترین روش این است که پس از جراحی با مصرف دارو خطر عود مجدد عارضه را به حداقل برسانید.

رژیم غذایی بیماری کرون

ممکن است پزشک برای درمان این بیماری رژیم درمانی خاصی را توصیه کند. و یا اینکه برای فرصت دادن به بهبود روده تزریق مواد غذایی و یا دریافت آنها از طریق لوله تغذیه را تجویز نماید. این کار می تواند به درمان سریع روده و رفع التهاب آن کمک کند.

در صورت تنگ شدن روده پزشک رژیم غذایی کم فیبر را توصیه می کند تا خطر انسداد روده را کاهش دهد.

سوالات متداول