پاکسازی روده یا تخلیه کولون یا شستشوی روده بزرگ معمولاً به منظور آماده سازی روده قبل از انجام آزمایشاتی مثل کولونوسکوپی و یا درمان یبوست انجام میشود. هدف از این کار می تواند سم زدایی روده بزرگ نیز باشد. با این حال چون روده بزرگ می تواند خود را سم زدایی کرده و باکتری ها را از بین ببرد، به ندرت پاکسازی با هدف سم زدایی انجام میشود.
با مطالعه ادامه این مطلب می توانید با تاثیرات، قرص پاکسازی روده و روشهای طبیعی این کار آشنا شوید.
پاکسازی کولون چیست؟
پاکسازی روده بزرگ مجموعه اعمالی است که به منظور تخلیه روده بزرگ انجام میشود.
قدمت پاکسازی طبیعی روده بزرگ یا تنقیه کولون به یونان باستان برمی گردد. امروزه روشهای متنوعی برای پاکسازی روده بزرگ وجود دارد، که از مصرف چای و آنزیم تا تنقیه را شامل میشود.
تاثیرات پاکسازی روده
تحقیقات علمی در مورد پاکسازی روده بزرگ بسیار محدود هستند. طرفداران پاکسازی روده بزرگ بر این باور هستند که سموم دستگاه گوارش می تواند باعث ایجاد انواع مشکلات سلامتی مانند آرتریت و فشار خون بالا شود. آنها معتقدند که پاکسازی روده بزرگ با از بین بردن سموم، باعث افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی بدن شده و سلامتی بدن را بهبود می بخشد.
شواهدی مبنی بر اثرات مثبت پاکسازی بر سلامتی وجود ندارد و حتی گاهی اوقات پاکسازی روده می تواند مضر باشد.
پاکسازی می تواند عوارض جانبی شدید یا خفیفی مانند گرفتگی، نفخ، اسهال، حالت تهوع و استفراغ را ایجاد کند.
سایر عوارض جانبی پاکسازی روده عبارتند از:
- کم آبی بدن
- پارگی در رکتوم ( سوراخ شدن )
- عفونت
- تغییر در تعادل الکترولیت های بدن که در صورت داشتن بیماری کلیوی یا قلبی یا سایر مشکلات سلامتی می تواند خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید : سندروم دفع مدفوع سخت چیست؟ + استفاده از دست برای دفع مدفوع مجاز است؟
قرص پاکسازی روده
قرص بیزاکودیل (Bisacodyl) که با نام تجاری دولکولاکس (Dulcolax) و به صورت شیاف و قرص به فروش می رسد. این دارو یک ملین طبیعی است که با افزایش حرکات روده به دفع راحت تر و تخلیه کامل روده کمک می کند.
شیاف بیزاکودیل، قرص پاکسازی روده است که معمولاً برای اثربخشی به 15 دقیقه الی یک ساعت زمان و قرص بیزاکودیل به 10 الی 12 ساعت زمان نیاز دارد. درد شکم و سوزش مقعد از عوارض احتمالی این دارو به شمار می روند. این دارو از داروهای بدون نسخه است که می توانید آن را به راحتی تهیه نمایید.
روش های پاکسازی طبیعی روده بزرگ در خانه
پاکسازی روده بزرگ به دو روش اصلی دارویی و تنقیه قابل انجام است. داروهای پاکسازی شامل مکمل های خوراکی پودری یا مایع و استفاده از شیاف میشود. هدف از مصرف این داروها، تخلیه کامل روده بزرگ است.
همچنین می توانید کارهای ساده ای را برای تقویت یا “پاکسازی” سلامت روده بزرگ به طور طبیعی در خانه انجام دهید. این روشها اگر به درستی انجام شود، کاملا ایمن هستند.
1.آب
نوشیدن مقدار زیادی آب و هیدراته کردن بدن یک راه عالی برای تنظیم هضم و گوارش است. پزشکان نوشیدن شش تا هشت لیوان آب ولرم در روز را توصیه می کنند. مصرف خوراکی هایی که درصد بیشتری آب دارند، شامل میوه ها و سبزیجاتی مانند هندوانه ، گوجه فرنگی ، کاهو و کرفس نیز می تواند گزینه بسیار خوبی باشد.
2. آب نمک
نوشیدن آب نمک می تواند گزینه بسیار خوبی برای رفع مشکلات روده مثل یبوست باشد. مطالعهای در سال 2010 انجام شد که نشان می دهد که آب نمک میتواند روده بزرگ را به خوبی پاکسازی نماید.
برای این منظور صبح ها، به صورت ناشتا 2 قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید و با معده خالی بنوشید. این مخلوط باعث می شود، فقط در عرض چند دقیقه احساس نیاز به دفع داشته باشید.
این مخلوط باید یک ساعت قبل از خروج از منزل بنوشید. زیرا احتمالا چند دقیقه بعد از نوشیدن آن نیاز به دفع دارید.
3.رژیم غذایی با فیبر بالا
فیبر یک ماده مغذی ضروری است که اغلب در رژیم غذایی نادیده گرفته می شود. این ماده در غذاهای گیاهی کامل و سالم مانند میوه ها، سبزیجات، غلات، آجیل، دانه ها و غیره یافت می شود.
گیاهان حاوی سلولز و الیافی هستند که به حجیم شدن مواد اضافی در روده بزرگ کمک می کنند. آنها همچنین یبوست را درمان و بیش فعالی روده بزرگ را تنظیم می کنند، به علاوه این مواد باکتری های مفید مثل پروبیوتیک را نیز تقویت می کنند.
بیشتر بخوانید : فیبر چیست؟
رژیم پاکسازی روده، رژیمی است که حاوی مقادیر بالایی فیبر باشد.
4.روغن کرچک
روغن کرچک طعم جالب و دلچسبی ندارد، اما می تواند در پاکسازی روده ها و درمان یبوست موثر باشد. مصرف یک قاشق کرچک در روز میتواند به رفع یبوست کمک کند. اگر در دوران بارداری و شیردهی هستید، قبل از مصرف این روغن با پزشک مشورت نمایید.
5.روغن ماهی
این روغن حاوی چربی های مفید امگا3 است و می تواند سموم و مواد زائد را از بدن دفع نماید. با مصرف این روغن می توانید از بیماریهای کبدی نیز جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید : شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش
6.آبمیوه و اسموتی
آب میوه ها و سبزیجات از بهترین پاک کننده های روده محسوب میشوند. مصرف کنترل شده آب میوه و سبزیجات می تواند مفید باشد، همچنین مخلوط آب میوه حاوی مقداری فیبر و مواد مغذی است که به هضم غذا کمک می کند. آنها همچنین برای کمک به هیدراته شدن و حفظ آب بدن نیز موثر هستند.
ویتامین C ممکن است به پاکسازی روده بزرگ کمک کند. ویتامین C در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود. نوشیدن آب سیب، آب لیمو و آب سبزیجات به صورت ناشتا از پاک کننده های طبیعی بدن به شمار میرود. با این حال، برخی از متخصصان تغذیه جایگزین کردن اسموتی به جای آب میوه را برای سلامت روده بزرگ توصیه میکنند.
از آنجایی که در هنگام آبمیوه گیری پالپ میوه جدا می شود، آب میوه ها فیبر کمتری دارند و در مقابل اسموتی ها فیبر بیشتری را در خود نگه می دارند.
بیشتر بخوانید : باید ها و نبایدهای شستشوی و تمیز کردن مقعد
7.نشاسته ها
نشاسته ها مقاوم تر از فیبرها هستند. آنها همچنین در غذاهای گیاهی مانند سیب زمینی، برنج، حبوبات، موز سبز و غلات یافت می شوند. این مواد با تقویت میکرو فلور روده، سلامت کولون را تقویت می کنند. نتایج یک بررسی در سال 2013 در مورد نشاسته های مقاوم نشان داد که آنها خطر سرطان روده بزرگ را کاهش می دهند.
با این حال نشاسته های مقاوم در کربوهیدرات ها یافت می شوند و مصرف آن برای افرادی که رژیم غذایی کم کربوهیدرات دارند، ممکن است باعث افزایش قند خون شود. در هر حال گنجاندن این مواد در رژیم غذایی، مانند فیبر، می تواند برای پاکسازی روده بزرگ مفید باشد.
8.پروبیوتیک ها
افزودن پروبیوتیک به رژیم غذایی راه دیگری برای پاکسازی روده بزرگ است. این ماده همچنین سلامت کلی بدن را از بسیاری جهات دیگر نیز تقویت می کند.
پروبیوتیک در انواع خوراکی ها از جمله ماست، کیمچی، ترشی و سایر غذاهای تخمیری یافت می شود.
پروبیوتیک ها با کمک فیبر و نشاسته های مقاوم، باکتری های خوب را وارد روده می کنند. این باکتری ها التهاب را مهار و حرکت روده را منظم می کنند.
سرکه سیب نیز پروبیوتیک محسوب می شود و در پاکسازی روده بزرگ موثر است. آنزیم ها و اسیدهای سرکه سیب باکتری های بد را سرکوب می کند.
9.دمنوش های گیاهی
مصرف برخی چای های گیاهی ممکن است به حفظ و سلامت دستگاه گوارش کمک کند.
گیاهان ملین مانند پسیلیوم، آلوئه ورا، ریشه گل ختمی، و نارون لغزنده ممکن است به رفع یبوست کمک کنند. قبل از استفاده از این گیاهان حتما با پزشک خود صحبت کنید و دستورالعمل های مصرف آنها را به دقت مطالعه کنید. زیاده روی در مصرف این گیاهان می تواند مضر باشد.
گیاهان دیگر مانند زنجبیل، سیر و فلفل هندی حاوی مواد شیمیایی و گیاهی ضد میکروبی هستند. تصور می شود که اینها باکتری های بد را سرکوب می کنند. به همین دلیل، آنها در بسیاری از پاک کننده ها گنجانده شده اند.
هیدروتراپی کولون (شستشوی روده بزرگ با آب)
پاکسازی کولون یا شستشوی کولون روش پیشرفته تر تنقیه است که با دستگاه ها و تجهیزات ویژه ای انجام میشود. این روش شامل وارد کردن آب گرم تصفیه شده از طریق مقعد به داخل روده است که به منظور پاکسازی روده انجام میشود.
در برخی موارد همراه با آب، مواد پاک کننده دیگری نیز شامل محلول های مکمل مانند سالین، اکسیژن، کی اگزالات، اسیدوفیلوس نیز وارد مقعد میشود.
هیدروتراپی کولون باعث بهبود انقباضات روده و تنظیم حرکات آن میشود. همچنین این عمل میتواند جذب مواد غذایی از سکوم (ابتدای روده بزرگ) را نیز افزایش دهد.
روده بزرگ حاوی بیشتر از 100 نوع باکتری است، به این باکتریهای فلور روده گفته میشود. تعادل در تعداد فلور روده برای سلامتی ضروری است. تمیز شدن روده در طی پاکسازی کولون باعث میشود، مواد غذایی زمان کمتری را در روده باشند و از این طریق باکتریهای روده بزرگ کمتر تکثیر میشوند.
برای انجام این روش بیمار روی تخت دراز میکشد، آب توسط یک پمپ کم فشار از مقعد وارد روده میشود. بعد از این مرحله ممکن است درمانگر شکم را ماساژ دهد. در مرحله ی آخر بیمار آب را دفع می کند و همراه آن مواد زائد نیز از بدن دفع میشوند.
برای انجام این درمان ممکن است پزشک از فشارها و دماهای مختلف آب استفاده کند. همچنین ممکن است آب با آنزیم ها، گیاهان، قهوه یا پروبیوتیک ها ترکیب شود.
در چه مواردی هیدروتراپی کولون توصیه میشود؟
به طور معمول اگر بیمار هر یک از شرایط زیر را تجربه کند، ممکن است پزشک انجام هیدروتراپی کولون را توصیه نماید:
- انسداد نسبی یا کامل کولون ( انسداد یا چسبندگی روده چیست)
- یبوست
- اسهال
- عفونت های انگلی روده
- تضعیف شدن حرکات عضلانی روده بزرگ
- اتساع شکم
- مسمومیت روده
- تزریق مکمل غذایی از طریق رکتوم
- پاکسازی روده قبل از انجام جراحی های مرتبط با روده
- کمک به درمان سندرم روده تحریک پذیر
- آمادگی روده قبل از آزمایشات پزشکی مثل کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی
- تنقیه باریم
- بیماری دیورتیکولیت
بیشتر بخوانید : کولونوسکوپی چیست؟
موارد منع
موارد منع تجویز هیدروتراپی کولون عبارت است از :
- بیماری مزمن قلبی (فشار خون کنترل نشده، نارسایی احتقانی قلب)
- بواسیر
- بیماری آنوریسم قلبی (بزرگ شدن دیواره سرخرگ قلب)
- کم خونی شدید
- خونریزی دستگاه گوارش
- سیروز کبد
- سرطان روده
- شقاق
- فیستول
- زنان بارداری (از سه ماه اول یا سه ماه سوم)
- فتق شکمی
- سابقه جراحی روده
- نارسایی کلیه
آیا پاکسازی کولون برای همه افراد لازم است؟
خیر، اغلب افراد نیازی به پاکسازی کولون ندارند. زیرا بدن ما به طور طبیعی سموم را دفع کرده و از بین میبرد. بدن ما به طرق زیر این سموم را دفع می کند:
- باکتری های طبیعی در روده بزرگ می توانند مواد زائد را سم زدایی کنند.
- کبد در بدن وظیفه دفع سموم را بر عهده دارد.
- غشاهای مخاطی در روده بزرگ می توانند از ورود سموم به خون و بافت های دیگر جلوگیری کند.
- پوشش روده سریعتر از هر بافت دیگری در بدن خود را بازسازی می کند و از تجمع مواد مضر جلوگیری می کند.
- تعداد طبیعی حرکات روده از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افزایش تعداد دفعات باعث کاهش وزن نمی شود، زیرا که بدن بیشتر کالری ها را قبل از رسیدن به روده بزرگ جذب می کند.
منبع : https://www.webmd.com/
سلام. شستشوی روده را تایید میکنید؟ آیا عوارض ندارد؟
سلام. بستگی به شرایط فرد دارد برای برخی افراد الزامی است. اگر به روش صحیح انجام شود، بدون عوارض است.
سلام آفای دکتر . میشه یک برای قرص پاکسازی روده معرفی کنید. ممنون
سلام. قرص بیزاکودیل (Bisacodyl) یا دولکولاکس (Dulcolax) یک ملین طبیعی هست که پاکسازی روده کمک میکند.
سلم. آیا روغن زیتون هم میتونه نقش پاکساری روده رو داشته باشه؟ ممنون
سلام. بله حتما اما در مصرفش زیاده روی نکنید روزی یک تا دو قاشق کافیه
سلام من دجار یبوست شدید هستم میخواستم بدونم که برای انجام کولونسکوپی چه مواردی قبل از عمل باید انجام داد تا یبوست رفع بشه تا عکس برداری شفاف باشه ؟
سلام. در صفحه کولونولوسکوپی به طور کامل به این موضوع پرداخته ایم، مطالعه بفرمایید.
سلام. آیا برای تخلیه روده قبل از کولونوسکوپی داروی خاصی هست؟
سلام . بله . برای اطلاعات کامل صفحه کولونوسکوپی را مطالعه کنید.
سلام. برای پاکسازی روده باید بریم بیمارستان؟
سلام. بستگی به وضعیت بیمار و شرایطش داره.
سلام دکتر من برای عکسبرداری از مهره های سطون فقرات باید سناگراف بنوشم ایا میشه بجای اون از قرص bisacodil استفاده کنم؟ اگر جواب مثبته به چه مقدار؟
سلام. باید با پزشکتون مشورت کنید.
سلام. ممنون از این اطلاعات مفیدتون
سلام من انگل ھای مضر در بدن دارم برای پاکسازی انگل ھا یک قرص قوی و صددرصد جواب دھی معرفی کنید
سلام به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام استفاده از پودر پیدرولاکس برای شستشوی روده مضرره؟؟؟
مثلا هر چند ماه یک بار ؟؟؟
سلام. این پودر برای درمان یبوست شدید، تخلیه روده و معمولاً قبل از کولونوسکوپی تجویز میشود. بنابراین اگر پزشک تجویز کرده، مانعی ندارد در غیر این صورت نیازی به مصرف نیست.
سلام برای اینکه قبل از رابطه مقعدی روده و مقعدمون تمیز بشه میشه از این قرص استفاده کرد که راحتر بعدش با دوش مقعدی تمیز کنیم مقعدمونو؟ چون فقط با آب خیلی زمان میبره برای من و خیلی دردسر داره بنظرتون میتونم از شیاف این قرص استفاده کنم و بعدچند ساعت دوش مقعدی بگیرم که راحتر و سریعتر تمیز بشه؟
سلام دوست عزیز روشهای ذکر شده در سایت مورد تایید هستند
سلام. بهترین دارو برای پاکسازی روده قبل از کولونوسکوپی چی هست؟
سلام. از قرص بیزاکودیل استفاده کنید.
سلام وقت بخیر مادرم معلول هستند و دچار یبوست شدند و یک هفته هست که دفع نداشتند می خواستم خواهش کنم راهکاری بدونه عارضه برای من تجویز کنید سپاسگزار میشم و سنشون هم ۸۰ سال هست
سلام. ملین طبیعی اسفرزه خوبه. ولی درمصرفش زیاده روی نکنید. باید اسفرزه را خیس کنید بعد لعاب ایجاد شده را بخورید. بعد از هر وعده غذایی هم بهشون روغن زیتون بدین.
سلام.من خیلی توی روده هام گاز جمع میشه ب صورتی ک غیرقابل تحمل میشه همش باد شکم دارم لطفاً راهنمایم میکنید چیکار کنم؟؟
سلام . از غذاهایی که باعث نفخ میشه مثل حبوبات و لبنیات کمتر استفاده کنید. در صورتی که با تغییر رژیم غذایی مشکل تون برطرف نشد، به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام. آیا آب سیب میتواند به دفع سموم کمک کند؟
سلام بله
سلام بنده سالهاس که مشکل یبوست دارم خیلی هم دکتر رفتم اما ریشه ای درمان نشدم گاهی اوقات ک تحت فشارم با وارد کردن آب گرم ب مقعد باعث پر شدن روده ها وتخلیه میشم میخاستم بدونم ایا ضرر این کار خطرناک هست یاخیر تشکر.
سلام. باید مشکل یبوست درمان کنید. این کار خیی خطرناک هست. از این عمل پرهیز کنید. پیشنهاد میکنم، صفحه درمان یبوست را مطالعه کنید.
سلام من روده تحریک پذیر دارم و میخوام برم مسافرت قبل مسافرت میخوام روده خود را تخلیه کنم تا راحت بشم تو مسافرت.از نظر شما درسته این کارم یانه.
سلام خیر.
با سلام همسرم۷۴ ساله ودارای افسردگی از داروهای اعصاب استفاده میکنند دچار یبوست هستند هیچ فعالیتی ندارند در روز اگه۱ ساعت اون هم موقع غذا خوردن بنشینند اب در حد نهایت دو لیوان ابمیوه و میوه و انجیر خیس کرده و اصرار دارد که دستگاه شستوی روده برای تخلیه تهیه کنم نظر شما؟ ??
سلام.خیر این دشتگاه تهیه نکنید. باید رژیم غذایی شون درست کنند و حتما فعالیت و پیاده روی داشته باشن.
سلام وخسته نباشی خدمت گروه درمانی
بنده مشکل یبوست دارم وبا وارد کردن آب داخل روده بزرگ مشکل مدفدع خود رو برطرف کردم مشکلی که دارم ازش رنج میبرم سوراخ مقعدم زده بیرون وپاره شده راحلی برای پاره گی معقد دارید درمان کنم
سلام. متوجه نشدم بیرون زده یا پاره شده؟ احتمال شقاق یا بواسیر هست برای تشخیص قطعی باید معاینه بشین و اینکه بله درمان قطعی داره. برای اطلاعات بیشتر صفحه درمان شقاق و درمان بواسیر را مطالعه کنید.
سلام. من یبوست داشتم دکتر بهم گفته باید روده ام شسته بشه.کار خوبی هست آیا مشکلم رفع میشه؟
سلام. بله اگر دکتر گفتن انجام بدین.
سلام اقای دکتر. من یک مدت طولانی بود که یبوست داشتم. دکتر بهم وقت داده برای هفته بعد برای شستشوی کولون باید چیکار کنم ؟ انجام بدم؟
سلام. بستگی وخامت بیماری داره. ولی اگر دکتر گفتن حتما لازم هست باید انجام بدین.
سلام آقای دکتر لطفا بهترین قرص پاکسازی روده را معرفی کنید.
سلام. بهترین قرص سی لاکس هست.