به مجموعه‌ای از بیماری‌ها که از طریق رابطه نزدیک جنسی مثل رابطه واژینال، دهانی یا مقعدی یا لمس دستگاه تناسلی منتقل می‌شوند، بیماری آمیزشی گفته می‌شود.
عفونت‌های جنسی و مقاربتی باید جدی گرفته شود، چرا که برخی از آنها درمانی نداشته و میتواند در آینده مشکلات و بیماریهای جدی را برای سلامتی ایجاد کنند. برخی از این عفونت‌ها در مراحل پیشرفته‌تر می‌توانند منجر به ناباروری، آسیب اندام‌ها و انواع خاصی از سرطان‌ها شوند. بنابراین باید هر علامت و نشانه غیرمعمولی را جدی گرفته و روش درمان آن را پیگیری کنید. استفاده از کاندوم به روش صحیح میتواند خطر انتقال برخی از بیماریهای مقاربتی را کاهش دهد.
عفونت‌های مقاربتی چیست؟
عفونت‌های مقاربتی می‌توانند از طریق ویروس‌ها، انگل‌ها یا باکتری‌ها منتقل شوند. راه انتقال این عفونت‌ها از طریق رابطه جنسی است.
بیماری های مقاربتی از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی و مقعدی فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. همچنین روابط صمیمی و نزدیک مثل بوسیدن، در آغوش گرفتن استفاده از اسباب بازی‌های جنسی مشترک نیز می‌توانند باعث انتقال این عفونت‌ها شوند.
علائم بیماریهای مقاربتی زنان و مردان
بعد از اینکه ویروس یا باکتری بیماری وارد بدن فرد شد،ممکن است علائمی را ایجاد کند،این علائم ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها بعد از درگیری با عامل بیماری ایجاد شود البته عفونت‌های مقاربتی همیشه هم علامت ندارند،و ممکن است فرد مبتلا از وجود چنین بیماری بی‌خبر باشد با این حال میتواند آن را به دیگران منتقل کند.
انجام آزمایشات دوره ای میتواند به تایید این بیماری کمک کرده تا بیمار هرچه سریع‌تر برای از بین بردن این عارضه اقدامات لازم را انجام دهد.
برخی از مهمترین علائم و نشانه‌های ابتلا به بیماریهای مقاربتی عبارتند از؛
- ترشحات غیر معمولی واژن و آلت تناسلی
- خونریزی غیر طبیعی واژن
- خارش سوزش و التهاب واژن و آلت
- تورم بیضه‌ها در مردان
بیشتر بخوانید : علت توده تناسلی چیست ؟ روشهای درمان
تا به امروز ده‌ها بیماری مقاربتی شناخته شده که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد؛
انواع بیماریهای مقاربتی زنان و مردان
انواع مختلف بیماریهای مقاربتی به این شرح است :
زگیل تناسلی
زگیل تناسلی عفونت مقاربتی است. در اثر ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود. این عفونت هم زنان و هم مردان را درگیر می‌کند، اما عوارض آن برای زنان خطرناک‌تر است و میتواند انواع سرطان‌ها از جمله سرطان دهانه رحم را در پی داشته باشد. برخی از علائم و نشانه‌های ایجاد زگیل تناسلی عبارتند از ؛
- توده‌های متورم و کوچک گوشتی خاکستری در ناحیه تناسلی
- چندین زگیل در کنار هم شبیه به گل کلم
- خارش و ناراحتی در اطراف ناحیه تناسلی
- خونریزی در طی رابطه جنسی
با این حال اغلب زگیل‌ها علائم خواصی ایجاد نمی‌کنند، ولی همچنان به دیگران قابل انتقال هستند. ممکن است در دهان یا گلوی فردی که رابطه دهانی داشته نیز ایجاد شود.
بیشتر بخوانید : علت خونریزی مقعد بعد از رابطه جنسی چیست؟
هپاتیت
هپاتیت عفونت ویروسی به شدت مسری است که بر کبد اثر گذار است. هپاتیت باعث التهاب کبد می‌شود. برخی از افراد هرگز علائم و نشانه‌هایی را بروز نمی‌دهند. اما در بیشتر موارد علائم و نشانه‌های بیماری چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند و این علائم عبارتند از؛
- خستگی
- تهوع و استفراغ
- درد یا ناراحتی شکم
- از دست دادن اشتها
- تب
- تغییر رنگ ادرار
- درد عضلانی
- زردی پوست و سفیدی چشم
سیفلیس
عفونت باکتری‌هایی است که میتواند اندام تناسلی، پوست و غشاه‌های مخاطی را تحت تاثیر قرار دهد. و بسیاری دیگر از بخش‌های بدن مثل مغز و قلب را درگیر کند.
در سه مرحله اولیه، ثانویه و سوم رخ دهد. این بیماری در ابتدا یک زخم کوچک و بدون درد است که در محل عفونت مثل ناحیه تناسلی رکتوم یا زبان رخ می‌دهد. اما به تدریج بیماری شدت می‌یابد و ممکن است علائم نشانه‌های زیر نیز ایجاد شود.
- راش‌هایی که با زخم‌های قرمز مشاهده می‌شود.
- تب
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- خستگی و احساس ناراحتی
- درد
سیفلیس درمان نشده ممکن است گسترش یابد و آسیب جدی اعضای بدن وارد کند.
بیشتر بخوانید : شستشوی مقعد ودوش مقعدی قبل از رابطه
کلامیدیا
این عفونت باکتریایی، دستگاه تناسلی اغلب دو تا سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض باکتری علائم خفیفی را ایجاد می‌کند. این عفونت در مراحل اولیه اغلب علائم نشانه‌های کمتری ایجاد می‌کند و یا علائمی ندارد، ولی به سرعت علائم پیشرفت خواهند کرد.
برخی از مهمترین علائم نشانه‌های این بیماری عبارتند از؛
- اجاره همراه با درد و سوزش
- درد زیر شکم
- ترشحات واژن و آلت تناسلی
- خونریزی‌های بین قاعدگی
- درد و تورم بیضه در مردان
سوزاک
یکی دیگر از عفونت‌های باکتری‌های دستگاه تناسلی است که میتواند در دهان گلو چشم‌ها و مقعد هم رشد کند. معمولا یک هفته تا ۱۰ روز بعد از قرار گرفتن در معرض این بیماری علائم سوزاک ظاهر می‌شوند. برخی از مهمترین علائم و نشانه‌های سوزک عبارتند از؛
- ترشحات غیر معمول یا خونی آلت تناسلی و واژن
- دریا سوزش هنگام ادرار
- خونریزی شدید قاعدگی و خونریزی‌های بین قاعدگی
- دفع مدفوع همراه با درد
- خارش مقعد
بیشتر بخوانید : عوارض رابطه مقعدی چیست؟
تریکومونیازیس
این بیماری عفونت مقاومتی شایع است که توسط انگل میکروسکوپی به همین نام ایجاد می‌شود. این میکروارگانیسم در طول مقاربت جنسی از فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود.
دستگاه ادراری مردان را آلوده می‌کند و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و باعث ایجاد التهاب و عفونت در واژن زنان می‌شود. معمولاً ۵ تا ۲۸ روز پس از مواجهه شدن با این انگل تحریک تا التهاب شدید مشاهده می‌شود. برخی از مهمترین علائم و نشانه‌های این بیماری عبارتند از ؛
- ترشحات واژن که میتواند مایل به رنگ سفید، سبز یا مایل به زرد باشد.
- ترشحات آلت تناسلی
- بوی شدید واژن
- خارش و سوزش واژن
- درد هنگام مقاربت
- ادرار دردناک
بیشتر بخوانید : درمان زخم مقعدی در اثر رابطه جنسی و یبوست
HIV
اچ‌آی‌وی یک عفونت ویروسی است که در نتیجه آن سیستم ایمنی انسان دچار نقص خواهد شد. تضعیف سیستم ایمنی مبارزه با ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌هایی که باعث بیماری می‌شوند را مختل می‌کند در نتیجه آن بیماری ایدز ایجاد می‌شود، که یک بیماری مزمن و تهدید کننده زندگی است.
هنگامی که برای اولین بار به HIV مبتلا می شویم، ممکن است،نشانه‌های اولیه وجود نداشته باشد،اما دو تا ۶ هفته بعد الان شبیه به آنفولانزا ظاهر می‌شوند. انجام آزمایش اچ‌آی‌وی تنها راه قطعی برای تایید این بیماری است.
برخی از علائم اشاره در مراحل اولیه عبارتند از؛
- تب
- سردرد
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی
- کهی و خستگی
در مراحل پیشرفته تر عدم بیماری شدت می‌یابد و ممکن است مشکلات زیر نیز برای بیمار ایجاد شود؛
- خستگی مداوم و غیرقابل توضیح
- عرق شبانه
- تورم غدد لنفاوی بیش از سه ماه
- سردردهای مداوم
- عفونت‌های غیرمعمول
بیشتر بخوانید : فواید ورزش کگل برای سلامت جنسی
تبخال تناسلی
تبخال تناسلی یک بیماری مقاربتی مسری است، که توسط ویروس هرپس ایجاد می‌شود. اکثر افراد مبتلا به این بیماری علامتی ندارند یا علائم و نشانه‌ها آنقدر خفیف هستند که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
درصد شدت یافتن بیماری ممکن است علائم نشانه‌های زیر ایجاد شوند؛
- برجستگی‌های قرمز، کوچک یا زخم‌های باز ناحیه تناسلی و مقعد
- درد و خارش اطراف ناحیه تناسلی با قسمت داخلی ران
- درد و حساسیت هنگام ادرار کردن
- ممکن است در شروع بیماری تب، دردعضلانی و تورم غدد لنفاوی مشاهده شود.
مراجعه به پزشک برای درمان بیماریهای مقاربتی
در صورتی که هر یک از علائم بیماریهای مقاربتی را دارید و رابطه پرخطری را پشت سر گذاشته‌اید،لازم است برای انجام یک سری آزمایشات و بررسی‌ها به پزشک مراجعه کنید. برای درمان شناسایی بیماری مقاربتی زنان می‌توانند به پزشک زنان و مردان به متخصص کولورکتال یا متخصص اورولوژی مراجعه کنند.
درمان بیماریهای مقاربتی
درمان بیماری‌ها بستگی به نوع و عامل به وجود آورنده آن دارد. در اغلب موارد بیماری‌هایی که عامل انگلی و باکتریایی دارند با مصرف آنتی بیوتیک برطرف می‌شوند، ولی بیماری‌هایی مثل زگیل تناسلی یا تبخال تناسلی که عامل ویروسی دارند، هیچ روشی برای درمان قطعی آنها وجود ندارد. بهترین راهکار این است که در اولین فرصت و در صورت ظاهر شدن هر یک از علائم بیماری به پزشک مراجعه کنید. برخی از این بیماری‌ها آسیب‌هایی را به همراه دارند،که این آسیب‌ها غیرقابل جبران و غیر قابل درمان هستند.
دکتر متخصص بیماری های مقاربتی
جهت تشخیص و درمان این دسته از بیماری‌ها، زنان می توانند با پزشک زنان و مردان با متخصص ارولوژی یا همان اورولوژیست مشورت کنند. در نظر داشته باشید که مراجعه به پزشک را به تاخیر نیاندازید و به محض شروع علائم و یا تجربه رابطه پرخطر که احتمال بیماری را میدهید، جهت تشخیص و درمان اقدام نمایید.
تشخیص و آزمایش بیماریهای مقاربتی
وقتی فردی در معرض هر یک از این بیماری‌ها قرار می‌گیرد، تا ظاهر شدن علائم مدتی زمان نیاز است. این مدت زمان در بدن هر فرد بستگی به هر بیماری متفاوت است.
اگر هر یک از علائم و نشانه‌های بیماری را تجربه می‌کنیم و یا زائده یا توده‌ای غیر طبیعی در ناحیه تناسلی ایجاد شده،باید هرچه سریع‌تر توسط پزشک متخصص معاینه شوید. برخی از این بیماری‌ها با معاینه فیزیکی قابل تشخیص هستند ولی دسته دیگر برای تشخیص قطعی نیاز به انجام آزمایشات دقیق تری دارند.
برای تشخیص دقیق این بیماری از آزمایشات مثل نمونه برداری از زائده یا توده استفاده می‌شود. همچنین در برخی موارد آزمایش خون میتواند به تشخیص بیماری کمک کند.
پیشگیری از بیماریهای مقاربتی
تنها راه سطحی و ۱۰۰ درصدی برای پیشگیری از این بیماری ها اجتناب از رابطه جنسی است. همچنین با استفاده از کاندوم‌های لاتکس می‌توان خطر انتقال این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد. اما استفاده از کاندوم راه‌های پیشگیری ۱۰۰ درصدی نیست، زیرا این کاندوم تمام ناحیه تناسلی را پوشش نمی‌دهند. اما خطر انتقال بیماری را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.
یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از این بیماری‌ها تزریق واکسن است. در حال حاضر واکسن زگیل تناسلی در بازار موجود است. با تزریق این واکسن می‌توان از ابتلا به انواع خطرناک این بیماری پیشگیری کرد.
سُلام اقای دکتر . برای درمان سفلیس زنان به چه دکتری مراجعه کنم؟
سلام. به پزشک زنان مراجعه کنید.
سلام. خارش ناحیه تناسلی و خونریزی بعد از رابطه مربوط به چه بیماری است؟
بیماریهای زیادی هستند که می توانند باعث خونریزی شوند برای تشخیص قطعی نیاز هست که معایته بشین.